Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2013

Η παλιά αγορά στα Τρίκαλα


 '' Καθώς οι κοινωνίες παρακμάζουν, παρακμάζει μαζί τους και η γλώσσα. Οι λέξεις χρησιμοποιούνται για να συγκαλύπτουν και όχι για να διαφωτίζουν τις πράξεις: «απελευθερώνεις» μια πόλη καταστρέφοντάς την.''
                                                             Gore Vidal, 1925-2012, Αμερικανός συγγραφέας


Υπήρξε κάποτε η παλιά αγορά των Τρικάλων. Το όμορφο αυτό κτήριο που βλέπετε .Δυστυχώς σήμερα υπάρχει μόνο στις φωτογραφίες. Στη θέση του κτίστηκε το πιo άσχημο κτήριο της πόλης. Η πρώην Νομαρχία και τώρα περιφέρεια Θεσσαλίας. Θα μου πείτε ότι είναι το μόνο ιστορικό κτήριο που θυσιάστηκε στο βωμό του κέρδους; Όχι, αλλά ο τόπος αυτός ήταν ένα με την  ιστορία της πόλης για δεκαετίες. Η πόλη είναι οι άνθρωποι και τα έργα τους. Όταν σκοτώνεις αυτά, είναι σαν να διαγράφεις την ιστορία της πόλης.



"ΤΑ ΧΑΣΑΠΙΚΑ" Η ΠΑΛΙΑ ΛΑΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ


Τα Χασάπικα

Αναζητώντας με ενδιαφέρον πληροφορίες, στοιχεία και υλικό που αφορούσαν την παλιά λαϊκή αγορά των Τρικάλων, προέκυψαν διάφορες φωτογραφίες, σχέδια, σκίτσα και γραπτές αναφορές, (ερανίσματα, σκόρπιες μνήμες και μισοχαμένες αναμνήσεις), που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Τρικαλινούς.
Έτσι χτίζοντας αυτό το υλικό σε ένα ενιαίο σύνολο μας δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουμε ένα κομμάτι της τοπικής ιστορίας και ταυτόχρονα να αντλήσουμε λίγη από την χαμένη αίγλη της παλιάς αγοράς.




Η παλιά λαϊκή αγορά ή τα «Χασάπικα» όπως την έλεγαν πολλοί Τρικαλινοί υπήρξε για πολλά χρόνια το κέντρο της οικονομικής ζωής της πόλης των Τρικάλων. Βρίσκονταν ακριβώς στο χώρο που βρίσκεται σήμερα το κτίριο που στεγάζει τις υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Τρικάλων.
Κατασκευάστηκε το 1890 επί δημάρχου Γεωργίου Κανούτα πάνω σε σχέδια του μηχανικού Μένανδρου Ποτεσσάριου.
Υπήρξε μια από τις ομορφότερες λαϊκές αγορές στην Ελλάδα και το πιο χαρακτηριστικό και εντυπωσιακό κτίσμα της εποχής εκείνης στην πόλη των Τρικάλων.
Ήταν ένα πέτρινο νεοκλασικό κτίσμα με ανατολίτικη φυσιογνωμία.
Είχε τέσσερις θολωτές εισόδους και στο εσωτερικό υπήρχαν 68 καταστήματα με διάφορες δραστηριότητες, όπως, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, μανάβικα, καφενεία, ουζοπωλεία, πατσατζίδικα, κουρεία κλπ.


Εξωτερικά σύχναζαν διάφοροι υπαίθριοι μικροπωλητές και πλανόδιοι επαγγελματίες όπως τσαγκάρηδες, ομπρελάδες, σαλεπιτζήδες, λούστροι, κοκορετσάδες κλπ.
Στο κέντρο εσωτερικά υπήρχε μια γραφική τουλούμπα, με άφθονο και δροσερό νερό όπου χρησιμοποιούνταν για τις ανάγκες της αγοράς. Κυρίως όμως χρησιμοποιούνταν για το πλύσιμο και τον καθαρισμό του χώρου από τους σφαγείς που έσφαζαν τα ζώα τους. Η τουλούμπα αυτή αντικαταστάθηκε το 1946 από αρτεσιανό.


Λίγα μέτρα από τη βορινή είσοδο, υπήρχε ένας πλάτανος περιτριγυρισμένος με ένα πέτρινο πεζούλι από μεγάλες πέτρες.
Από την οδό Ηρώων Αλβανικού Μετώπου υπήρχαν μέχρι το 1936 υπαίθρια (ανοιχτά) ουρητήρια.
Δυστυχώς όμως, με μια βεβιασμένη και απερίσκεπτη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, του Δήμου Τρικκαίων, το 1969, επί δημαρχίας Ι. Μάτη αποφασίστηκε η κατεδάφισή της.


Με σκοπό την ανέγερση στη θέση της ενός πολυώροφου κτίσματος, ώστε να νοικιασθεί και να δημιουργηθούν έσοδα για το δήμο, η τότε δημοτική αρχή αφάνισε ένα κομμάτι από την ιστορία της πόλης μας.

Γεγονός πάντως είναι ότι η παλιά Αγορά, μέσα στη διαχρονικότητά της από τότε που κτίστηκε μέχρι τότε που κατεδαφίστηκε αλλά και σήμερα που δεν υπάρχει πια, εξακολουθεί να γοητεύει να συγκινεί και να αποσπά το θαυμασμό των Τρικαλινών.



Από τον τοπικό τύπο της εποχής αντλήσαμε τους σατιρικούς στίχους ενός Τρικαλινού, του ΤΣΑΤΣΩΦ, με τίτλο "Τσατσώφια σάτιρα".


"Τα Χασάπικα"


Πάνε τα Χασάπικα,
Έχουν τώρα κατεδαφισθεί
Και εκεί πολύ μεγάλο μέγαρο
Συντόμως θα ανεγερθεί

Θα λείψει ένα κτίριο
Με γραφικότητα
Σε λίγο η πόλη μας θα γίνει
Αθήνα στην πραγματικότητα.

Πάει το αρτεσιανό
Με το κρύο το νερό
Όλα αλλάζουν τώρα
Στον πολιτισμένο τον καιρό.

Ο Δήμαρχος δουλεύει για την πόλη μας
Με ζήλο και με πάθος
Να διατηρήσει το αρτεσιανό
Μην κάνει κανένα λάθος!

Τα Χασάπικα ήταν
Της πόλεως μας η φωλιά
Μόλις είδαμε να τα κατεδαφίζουν
Ράγισε όλων μας η καρδιά.

Είναι λοιπόν να μην πονέσει
Κανείς και να δακρύσει
Αυτά στους παλαιότερους
Αλησμόνητες στιγμές έχουν αφήσει.

Το τραγούδι λέει
Στα Τρίκαλα πηγαίνει και στο Χασαπά
Λυπήθηκα τον φίλο μου
Θανάση τον καλό Παππά.

Στα Χασάπικα αυτόν συναντούσα
Κάθε Δευτέρα
Και μέσα σε αυτά εγώ
Του έλεγα την καλημέρα

Μέσα σε αυτά γινόταν
Πολλές συναντήσεις
Σαν ήθελες να μάθεις κάτι
Εκεί πήγαινες να ρωτήσεις.

Πόσο θα μας λείψουν
τα Χασάπικα τα θεσπέσια
στο μαγαζί του Ζωγάνα
γινόταν και πολλά συνοικέσια!

Τα έφαγε κι αυτά
Το πέρασμα του χρόνου
Και άφησε σε πολλούς
Στίγματα λύπης και πόνου.

Όλα περνούν και χάνονται
Τίποτα εδώ δεν μένει
Η κακία όμως από τον άνθρωπο
Ουδέποτε πεθαίνει!!!

Αναδημοσίευση από το blog του Δημήτρη Τσιγάρα
http://tsigarasdim.blogspot.gr/